Balance do ano editorial 2020

/en

Decembro de 2019

A finais de 2019, entre o Nadal e o Aninovo, sumamos ao catálogo dúas novelas que nos están a funcionar bastante ben: unha, se cadra a de maior peso e percorrido, foi A xente de Hemsö, de August Strindberg, que de novo traduciu para nós Marta Dahlgren; con esta de Strindberg, van xa sete obras de orixe escandinava, cinco das cales pertencen á literatura sueca. Se ben é na dramaturxia onde Strindberg se converteu nun autor de talle mundial, non é esaxerado cualificar esta novela súa como a pedra de toque da súa produción narrativa. Recomendámola pois con entusiasmo. Pola temática e polo tipo de humor, coidamos que empata ben coa idiosincrasia galega.

A outra novela que chegou no mes de Nadal de 2019 foi un clásico recuperado da literatura italiana, As confesións dunha filla do século, de Donna Paola, de cuxa tradución se ocupou Isabel Soto e que supón unha nova achega, de relevo, á literatura epistolar que temos no catálogo.


Os 12 novos títulos de 2020

O 1 de abril publicamos unha obra traducida do grego por Alfonso Blanco, A honra e o cartos, de Konstantinos Theotokis, un autor nado en Corfú e considerado un renovador da prosa grega moderna. A canda esta novela curta (de pouco máis de 100 páxinas), trouxemos Morrerei outro día, unha das nosas apostas do ano, unha obra escrita por Isabelle Alonso e traducida do francés en tándem por Isabel Soto e Xabier Ron.

Destas dúas obras deramos conta nunha entrada no blog o pasado mes de xuño, titulada «Obras desapercibidas, de momento». Medio ano máis tarde, podemos dicir que Morrerei outro día xa engalou (a quen desexe afondar neste libro, invitámolo e revisar «Morrerei outro día: a II República española na literatura francesa»), namentres que A honra e os cartos parece que segue agardando o seu momento.

No mes de xullo chegaron O amuleto, asinada polo suízo Conrad Ferdinand Meyer, de grande interese para amantes da historia, pois aborda o episodio histórico de 1572 coñecido como Matanza do día de San Bartolomeu, isto é, o asasinato masivo en Francia dos hugonotes, membros da fe protestante. A de Meyer supuxo a quinta tradución que traïamos dende o alemán, un labor do que outra volta se encargou Rosa Marta Gómez Pato. Tamén como novidade estival sacamos O caranguexeiro, de Takiji Kobayashi, a primeira incursión de noso na literatura xaponesa, que foi posible grazas ao traballo de tradución directa xaponés-galego realizado por Gabriel Álvarez. Para nós foi un orgullo sumar ao catálogo unha novela curta da potencia desta, e a nosa ledicia foi meirande ao comprobarmos que tivo unha moi boa acollida entre o lectorado. De modo que grazas.

O groso da publicación (en parte derivado da situación da pandemia) aconteceu en outubro, con cinco novidades que publicamos dunha asentada. Por un lado, as tres que incorporamos á colección «Vólvense os paxaros contra as escopetas»: a novela curta A escritora, de Madame de Genlis (traducida do francés por Isabel Soto); A dama de Glenwith Grange, de Wilkie Collins (traducida do inglés por Alejandro Tobar); e O home das bonecas, do tándem de escritores agochado tras o alcume Jean-Louis Renaud (traducida do francés por Xavier Senín). Por outro lado, as dúas novidades da colección principal, ambas as dúas importadas do inglés: A vida na fundición, de Rebecca Harding Davis, traducida por Alejandro Tobar, e o relato detectivesco Na néboa, do seu fillo, Richard Harding Davis, traducido por María Alonso Seisdedos.

Un mes máis tarde, en novembro, incorporamos unha peza traducida por Jairo Dorado do serbio: Noventa anos despois, unha curiosa novela curta publicada orixinalmente en 1880. Trátase da meirande obra narrativa de Milovan Glišić e cómpre enmarcala na literatura gótica de temática vampírica; cabe indicar por último que é anterior, en dezasete anos, ao Drácula de Stoker. Moi amablemente, o seu tradutor tivo a xentileza de redactar unha entrada para o blog da editorial, «Serbocroata, croataserbio, serbio ou croata e croata ou serbio», onde explica de forma sucinta as razóns para as distintas denominacións das linguas balcánicas; cremos que resulta especialmente útil para quen sabemos pouco acerca da cultura e da sociolingüística dos Balcáns.

A finais de decembro, hai nada, publicamos dúas novas novelas que a efectos de premios, catalogación e outros deben ir como obras de 2020, pero que, fóra dos envíos ás persoas subscritoras e dalgunhas entregas en librarías, comezamos a distribuír xa na primeira semana de xaneiro: foron A nosa Negra, de Harriet E. Wilson, traducida do inglés por María Reimóndez, e O lector, de Bernhard Schlink, traducida do alemán por David A. Álvarez.

No caso da primeira, A nosa Negra, estamos a falar dunha das primeiras novelas (1859) da literatura estadounidense que escribiu e publicou unha afroamericana. Aborda o problema do maltrato e o abuso da poboación negra por parte da sociedade branca dos estados do norte.

En segundo lugar, O lector, unha obra de gran peso na literatura europea contemporánea, que propón unha reflexión sobre a barbarie nazi e pinta, en paralelo, unha relación amorosa de fonda pegada: a do mozo Michael Berg e a enigmática Hanna Schmitz, bastante maior ca el. Esta multipremiada novela foi traducida a máis de corenta linguas e por fin, agora, está dispoñible para os lectores e lectoras en galego.

 

III Premio Realia de Tradución Literaria

O Premio Realia de Tradución, posto en marcha a finais de 2017, de periodicidade bianual, e que xestionamos en colaboración co Concello de Santiago, fora para Antía Veres pola tradución de Detrás da máscara; o poder dunha muller, de Louis May Alcott, na primeira edición, e quedara deserto na segunda. Polo tanto, cabería esperar que agora mesmo estivese aberta a convocatoria da 3ª edición, pero non. Non porque, como explicamos de pasada na «Relación de premios á tradución galega», debido a cuestións administrativas o consistorio compostelán suxeriu que o trasladásemos a 2021 para dese modo convocar e resolver nun mesmo ano natural. Así será, e se de nós depende a mediados de marzo publicaremos as bases e convidaremos a que os tradutores acheguen os seus traballos para os valorar.


Os libros que virán

Outra volta, daremos unicamente unhas pinceladas moi xerais do que está por chegar: temos xa listas varias obras da literatura francesa clásica, e andamos pendentes de pechar os dereitos doutra tamén desa literatura. Traeremos, un ano máis, algo dende o grego moderno. E de novo tamén algo do sueco, doutro autor clásico. Por suposto, non faltarán as obras traducidas do inglés. De feito, se nos dá tempo a tela para finais de 2021, a grande aposta sería a longa novela unha dunha autora inglesa que nos parece excepcional; un pouco díficil se cadra, ou poñamos que moi esixente, pero que fai literatura con maiúsculas, e da cal habemos traer, non sen esforzo, unha das súas mellores novelas.

 

Novembro: décimo aniversario

En novembro de 2021 será cando oficialmente cumpramos unha década de traballo, e para entón esperamos superar con claridade os 100 títulos. Con data de hoxe, o noso catálogo está conformado por 97 obras de ficción, das cales 74 na coleccion principal e 23 en «Vólvense os paxaros contra as escopetas».

 

O recordatorio de cada ano

Convénnos renovar o convite a subscribirse (a modalidade estándar, 116 euros ao ano).

Dependemos en esencia dese apoio das persoas socias para traballarmos da maneira na que o facemos. Quen poida e aínda non o fixese, que por favor considere a posibilidade de subscribirse, e mesmo a posibilidade de regalar unha subscrición.

 

Moitas grazas, boas e enriquecedoras lecturas e próspero 2021.

Relación de premios á tradución galega

/en

No eido da tradución literaria ao galego, son abondas as obras distinguidas nos certames especializados. Así, para non complicar a información en exceso, ao primeiro cabería mencionar os galardóns de ámbito estatal. Isto é, o Estatal de Tradución e o desaparecido Estatal ao Mellor Labor de Tradución de Libros Infantís, arquivado este último polo Ministerio de Cultura como “premio institucional histórico”.

Canto ao Estatal de Tradución, que non distingue nin o xénero nin a idade do público lector, convén lembrar que xurdiu en 1984 para ocupar o oco deixado polo premio Premio de Tradución Frei Luís de León (que dende a súa creación en 1956 só valorara as traducións co castelán como lingua meta).

Estas cinco obras traducidas á lingua galega teñen un mérito engadido na medida na que competiron co resto de obras traducidas ás literaturas das demais linguas oficiais do Estado.

A continuación estarían os galardóns de ámbito nacional, onde só se avalían as traducións ao galego. Serían o Premio Ramón Cabanillas, o Premio Lois Tobío ao Libro Traducido e o Premio de Tradución da AELG.

Non hai moito, en 2015, dous deses tres (o Lois Tobío e o da AELG) acabarían fusionados cos Premios Irmandade do Libro (xestionados pola Federación de Librarías de Galicia), dando pé ao Premio de Tradución da Gala do Libro Galego.

A seguir figurarían os premios que recoñecen ou ben obras publicadas online ou ben obras inéditas. Cómpre enmarcar aquí o Premio Plácido Castro de Tradución (onde compiten tanto as obras subidas á páxina da Biblioteca Virtual de Literatura Universal en Galego como outras enviadas polas editoriais), o Premio de Tradución da Universidade de Vigo (outorgado a obras inéditas e restrinxido ao ámbito universitario) e mais o Premio Realia de Tradución Literaria (de periodicidade bianual, a obras inéditas, organizado por nós en colaboración co Concello de Santiago e cuxa terceira edición está pendente debido a que, por cuestións administrativas, o consistorio compostelán suxeriu que o trasladásemos a 2021 para dese modo convocar e resolver nun mesmo ano natural.

Cabe incluír así mesmo entre os recoñecementos á tradución galega o Premio Etxepare de Tradución-LABORAL Kutxa, que anualmente recoñece o labor de tradución a outras linguas de obras escritas orixinalmente en éuscaro. En 2015 foi merecedora do Etxepare a tradución de Isaac Xubín dun libro de Joseba Sarrionandia, Tempo de exilio.

En paralelo, cómpre non esquecer os premios de tradución que distinguen a traxectoria profesional de persoas ou entidades vencelladas á tradución. Neste sentido, o máis sobranceiro probablemente sexa o recente Premio Estatal á Obra dun Tradutor que se lle entregou a Xavier Senín, sendo o cesurés o primeiro tradutor ao galego que o acada (non así o primeiro galego, pois a ferrolá Esther Benítez -tradutora ao castelán- xa fora recoñecida co mesmo galardón na edición de 1992).

Relevante é tamén o Premio Xela Arias posto a andar pola Asociación Galega de Profesionais da Tradución e da Interpretación. Neste caso, ten carácter honorífico e non é exclusivo do ámbito literario.

Logo, a nivel virtual, existe o Premio Fervenzas Literarias, que separa en dúas modalidades: traducións de obras literarias para o público infantil e xuvenil e traducións de obras literarias para o público adulto. Parece razoable, non obstante, situar este galardón algúns chanzos por baixo do resto, pois o sistema de valoración é tan só mediante a votación aberta en rede.

Nunca está de máis mencionar que houbo tradutores e tradutoras galegos que, polo seu labor de tradución ao castelán, mereceron o Estatal de Tradución ou algúns dos premios que hoxe se catalogan como históricos. Son os casos, por exemplo, de Neila García Salgado, distinguida pola tradución ao castelán dunha obra da sueca Edith Södergran, ou de Basilio Losada, que o mereceu por traducir do portugués ao castelán un texto de Saramago.

E, para acabar -polo de agora-, é preciso apuntar que en 2012 a editorial Kalandraka, que outorga un lugar preferente á literatura traducida, foi recoñecida co Premio Estatal ao Mellor Labor Editorial Cultural.

* Imaxes e datos están tomados da Wikipedia en galego e da páxina web do Ministerio de Cultura e Deporte de España

Reimpresión da Eva futura de Villiers

/en

Hai 6 anos longos, en xuño de 2014, publicaramos a novela máis senlleira de Villiers, A Eva futura, de cuxa tradución ao galego se ocupara o tándem Isabel Soto-Xavier Senín. Pouco antes de esgotarse a tiraxe inicial, aproveitamos, coma decote, para revisar o texto e mandar imprimir uns poucos exemplares máis, que dende hai uns días xa temos connosco. Co gallo desta nova impresión, velaí un pouco de historia (adaptada dende o documento de elaboración propia “Algunhas claves para ler A Eva futura”) sobre a xestación da obra:

A xénese de A Eva futura remóntase a 1877. Nesa data, a revelación que supuxo a invención do fonógrafo do americano Thomas Alva Edison inspirou a Villiers de L’Isle Adam a idea de escribir un conto satírico de modesta feitura sobre a pretensión da ciencia moderna de rivalizar coa natureza, co fin de denunciar o mercantilismo do século. Consérvanse unhas poucas follas manuscritas daquel proxecto inicial sen título, no que tamén se inclúe a idea de fabricar un autómata semellante a un ser vivo. Dende entón, Villiers pensou en facer un relato máis ambicioso, xa cun título, «Miss Hadaly Habal», que tras varias tentativas se converteu nunha novela curta, L’Andreide paradoxale d’Edison, dividida en capítulos e que o ocupou todo o ano 1878.

Entre o outono de 1878 e os primeiros meses de 1880, o autor aumentou e afondou na obra até convertela nunha novela a todos os efectos. Esta versión, intitulada L’Ève nouvelle, comezou a aparecer en Le Gaulois, xornal dirixido por Arthur Meyer, en setembro de 1880, o que causou unha gran sorpresa entre os lectores e tamén no periódico, que interrompería a súa publicación tras catorce entregas. Villiers logrou axiña colocar a súa novela noutro medio, L’Étoile française, acabado de fundar polo seu amigo Édouard Taine por mor das eleccións lexislativas de 1881, onde apareceu ao longo de dous meses. Mais, xusto no momento de entregar a conclusión, o escritor galo detivo a publicación para retocar o desenlace.

Nada máis se soubo da obra durante varios anos até que no verán de 1884 o autor volveu intentar publicala. Un ano despois, Villiers conseguiu que lle aceptasen a nova versión no semanario La Vie moderne, co título L’Ève future, onde se publicou dende o 18 de xullo de 1885 até o 27 de marzo de 1886, con diversas interrupcións debidas ás dúbidas do autor. A versión definitiva en libro apareceu por fin en maio de 1886.

Como pode observarse, a xestación da obra foi longa e difícil. Polo título, pola elección de Edison como personaxe principal e por todo o aparello técnico que contén, Villiers parece querer vincular a súa novela co xénero da anticipación científica, cuxo modelo na época era Jules Verne –de feito, cabe sinalar a directa vinculación entre O castelo dos Cárpatos (1892) e A Eva futura. Esta consideración influíu de maneira negativa na novela. Os lectores tenden a crer que se lles vai ofrecer unha serie de aventuras baseadas na extrapolación hipotética das conquistas da ciencia, cando o fin do autor é outro, xa expresado no “Aviso ao lector”, onde define o libro como unha “obra de arte metafísica”. Deste xeito, quen espere unha narración cargada de peripecias e acción, ficará decepcionado.

En A Eva futura asistimos a unha serie de revelacións: primeiro vemos un autómata que é unha máquina e despois unha creación na que o inventor tira partido de certas conquistas do hipnotismo e do espiritismo, e incluso dunha transfiguración mediante a cal a invención escapa a todo control humano e abre o acceso ao máis alá. Malia a aparencia de novela de anticipación científica e malia a alegría algo infantil coa que Villiers detalla todos os refinamentos técnicos da andreida, A Eva futura marca os límites infranqueables da ciencia e afirma o irredutible misterio oculto no fondo das cousas.

Boa lectura!

Serbocroata, croataserbio, serbio ou croata e croata ou serbio

/en

Co gallo da publicación en galego de Noventa anos despois, de Milovan Glišić, pedímoslle ao seu tradutor, Jairo Dorado Cadilla, que nos explicase de forma sinxela as diferenzas entre as distintas linguas balcánicas e as razóns das súas actuais denominacións. Xa que Dorado tamén foi o tradutor de Cando levanten as brétemas, aproveitamos para lle trasladar algunhas cuestións concretas comúns a ambas as obras.

Isto lle preguntamos:

  1. Entendemos que debemos incorporar Noventa anos despois ao catálogo cun apartado de seu, cunha lingua nova, o serbio, é correcto? A dúbida xorde dalgunhas explicacións non demasiado claras que pululan pola rede acerca do serbocroata, croata, serbio…

  2. Por que Cando levanten as brétemas é literatura croata sendo Mlakić oriúndo de Bosnia e amais contemporáneo? De non escribir en croata, cal sería a outra opción natural para un bosníaco: facer literatura en serbocroata? É o seu un caso estraño ou frecuente?

  3. Difire moito a lingua serbia de Noventa anos despois do idioma actual? Comercialízanse edicións actuais de Noventa anos despois? De ser así, actualízase ou normalízase a lingua á maneira na que por exemplo o fai a Editorial Galaxia con boa parte dos clásicos galegos?

A seguir, as respostas fiadas por Jairo Dorado, tradutor e especialista en cultura balcánica.

* * *

En 1850, un grupo de escritores procedentes das actuais Croacia, Serbia e Eslovenia reuníronse en Viena para acordar a creación dunha lingua literaria común aos pobos eslavos meridionais dos que procedían. Nun documento denominado Acordo Literario de Viena, decidiron adoptar como base para esa lingua o dialecto que consideraban esteticamente máis fermoso e con máis falantes, e delimitaron unha serie de características sintácticas, fonéticas e gráficas que esa norma literaria debería ter.

Debido aos diferentes graos de autonomía política de cadanseu territorio de procedencia, o acordo nunca se chegou a pór en práctica, pero si se sentaron as bases para crear un marco normativo común, especialmente na actual Croacia, onde se empezou a potenciar a variedade dialectal local que máis se parecía ás faladas en Bosnia, Serbia e Montenegro.

O curioso é que non se lle deu un nome único á lingua, senón que se empregaron varias denominacións, entre outras, as de tipo xeográfico. Tal é o caso de Serbia, que ao ir adquirindo durante o século XIX autonomía ao abeiro do Imperio Otomán, até alcanzar a soberanía plena, e por precisar dunha lingua normativa para a Administración, denominou a norma como serbio. Así, a lingua que emprega Glišić é serbio. Un serbio diferente do actual, en especial nas características léxicas, pero tamén en certas formas ortotipográficas que hoxe non son parte da norma (e que custaría comprender sen un dicionario).

Non foi até 1954, co denominado Acordo de Novi Sad, cando se adoptaron como denominacións oficiais para esa lingua literaria os nomes serbocroata, croataserbio, serbio ou croata e croata ou serbio, os catro igual de válidos, aínda que, por estar situada a capital de Iugoslavia en Belgrado, a denominación serbocroata gozou dunha maior proxección internacional.

O Acordo de Novi Sad consideraba que as normas morfosintácticas empregadas até aquel momento en Croacia e en Serbia eran igual de válidas, do mesmo xeito que os dous alfabetos -o cirílico e o latino- tiñan idéntica importancia; ademais, fixaba os principios para o desenvolvemento dun léxico científico-técnico común a ambas as normas e fomentaba a elaboración dun dicionario en tomos. Porén, a súa aceptación e posta en práctica nunca se chegou a materializar de forma plena por diferentes diverxencias políticas entre as repúblicas iugoslavas nas que o serbocroata/croataserbio era oficial.

Aínda que a cuestión relativa á denominación poida parecer trivial, o certo é que deixa entrever unha disputa de fondo sobre a quen pertence a lingua; en concreto, é a denominación da lingua un criterio xeográfico ou un criterio étnico? É por exemplo o galego a lingua de Galicia ou a lingua dos galegos? É o croata a lingua de Croacia ou a dos croatas? E o serbio?

A norma do galego só admite un adxectivo para os habitantes de Bosnia, bosníaco. Porén, na(s) lingua(s) locais existen dous termos: bošnjak (bosníaco) e bosanac (bosnio). O primeiro fai referencia a un grupo étnico de fala eslava e tradición relixiosa musulmá, que é maioritario en Bosnia e Hercegovina, mentres que o segundo é un termo xeográfico, relativo aos habitantes (á marxe da súa etnia) de Bosnia (pero non de Hercegovina!).

O escritor Josip Mlakić, bosnio pero non bosníaco, emprega como norma na súa obra o croata. Aínda así, en Cando levanten as brétemas os protagonistas mudan de norma e incluso fan bromas sobre a «corrección» lingüística atendendo á nova norma literaria en Croacia tras a guerra. Con todo e iso, o propio autor deixou claro nunha entrevista que a literatura non é o fútbol, e que un escritor pode xogar paralelamente en dúas seleccións: cabe que sexa un escritor croata de Bosnia e asemade un escritor de Bosnia en croata.

Noutra orde de cousas, penso que polo xeral a expresión dos clásicos (Ivo Andrić) si que se adapta se o seu uso é escolar; outramente, a lingua déixase estar. Porén, entre escritores da zona hai adaptacións: Mlakić ten a súa obra publicada en Serbia «adaptada» á norma oficial do país veciño.

No caso de Andrić (que é relativamente contemporáneo), a obra véndese sempre cun apéndice léxico dunhas 100 palabras que a día de hoxe un lector serbio (ou croata) non entendería, ben por ser turcismos, localismos ou termos antigos ou da tradición islámica. Un habitante de Bosnia e Hercegovina, especialmente un musulmán, tería menos dificultades. O problema é que Andrić é considerado islamófobo…, pero esa é outra historia.

No caso de Glišić, de ser Noventa anos despois un clásico de uso escolar en volume exento, estaría adaptado e incluiría o mencionado apéndice, igual que sucede coas obras de Andrić. Iso si, sería máis extenso, porque a obra de Glišić é anterior ás de Andrić, e un tanto «artificiosa» con respecto á lingua que o autor cre que os labregos usarían (repárese nos parlamentos). Creo, polo tanto, que incluso para un lector contemporáneo do autor a obra tería un ar vetusto, un aquel «antigo».

Para acabar, direi que -isto é máis unha apreciación persoal- en certo modo o serbio e o croata mudaron bastante a partir da Primeira Guerra Mundial, algo semellante ao que aconteceu co galego.

Xavier Senín gaña o Premio Estatal á Obra dun Tradutor de 2020

/en

O tradutor Xavier Senín acaba de ser recoñecido co Premio Estatal á Obra dun Tradutor que cada ano concede o Ministerio de Cultura e Deporte de España. Dende aquí, os nosos máis sinceros e entusiastas parabéns! Senín é un tradutor de dilatada e recoñecida traxectoria, á que agora este premio (o máis prestixioso a nivel estatal, dotado con 20.000 €) lle pon o ramo.

Dende a década de 1980, asinou máis de 150 traducións, case sempre dende o francés; moitas veces -dende 2006- en tándem con Isabel Soto. Que Senín é un valor seguro á hora de trasladar un texto á lingua de noso, é algo que sabemos moi ben quen traballamos neste fascinante eido. Así se explica que o flamante premiado traducise para tantas e tan diversas editoriais, e que en todas elas o estimemos tanto. Sen saírmos do ámbito galego ou en lingua galega, recibiu encargas de Xerais, Galaxia, Edelvives, Kalandraka, Rodeira, Planeta, SM, Everest, Argos Vergara… e nosas, naturalmente.

Súas son, por exemplo, as traducións -dende hai máis dunha década- da arquifamosa serie Astérix, tamén soadas obras de François Bégaudeau, Daniel Pennac, Madame d’Aulnoy, Gérard de Nerval, Daudet… Ou mesmo de Miguel de Cervantes, pois Senín formou parte do grupo de tradución que en 1990 trouxo para o galego O enxeñoso fidalgo don Quixote da Mancha. Íntimo amigo da escritora María Victoria Moreno, foi o tradutor do seu libro en castelán de 1969 Alcores de Donalvar, que se publicaría en 2009 co título Onde o aire non era brisa.

Xavier é, para Hugin e Munin, o 3º tradutor máis prolífico, cun total de 9 obras: dende a primeira, Locus Solus, de Raymond Roussel (en tradución conxunta con I. Soto), publicada no verán de 2012, até as dúas últimas, Ourika, de Claire de Duras, e O home das bonecas, de Jean-Louis Renaud, publicadas ambas as dúas na colección “Vólvense os paxaros contra as escopetas”. Entremedias, clásicos como A peste, de Albert Camus, ou obras contemporáneas como Unha desolación, de Yasmina Reza. En fin, así até un total de 9, que en menos dun ano serán 10, habida conta de que o premiado xa está a traballar na seguinte, cuxo título polo de agora preferimos non desvelar.

Velaquí a listaxe completa coas tradución de Senín chez nous:

Locus Solus, de Raymond Roussel (2012)
Pescador de Islandia, de Pierre Loti, (2014)
A Eva futura, de Auguste Villiers de L’Isle-Adam (2014)
No ceo, de Octave Mirbeau (2015)
Unha desolación, de Yasmina Reza (2016)
As damas verdes, de George Sand (2016)
A peste, de Albert Camus (2018)
Ourika, de Claire de Duras (2019)
O home das bonecas, de Jean-Louis Renaud (2020)

 

Parabéns e grazas, Xavier!

A contrafío, do aglaio da xeración Nós á tradución de Isabel Soto

/en

Catro anos e uns meses despois da súa publicación en lingua galega, estes días chegaron do prelo os novos exemplares de A contrafío, unha das novelas máis senlleiras e estimadas que temos no catálogo, na que traballaramos a esgalla durante polo menos un par de anos, sobre todo a súa tradutora, Isabel Soto. Coma decote, ao comprobar que se nos ían esgotando as existencias, aproveitamos para revisar o conxunto, retirar algunha que outra errata e reimprimir as correspondentes copias.

É sabido que gran parte dos nosos títulos son libros de fondo; long-sellers a pequena escala, se se quere. De entre eles, poucos hai co grao de excelencia de A contrafío. A edición galega da denominada “Biblia do decadentismo” leva incorporado un xenuíno aparato de notas ao pé (nada menos que 232; con diferenza, a que máis de entre as obras de noso), o prefacio do autor para a edición en francés de 1903, é dicir, case vinte anos despois da publicación orixinal en 1884 (un texto que reformulamos como posfacio, de tal maneira que non condicionase en exceso a lectura), a inescusable nota preliminar onde se contextualiza en catro xeniais pinceladas o pasado familiar de Des Esseintes ao tempo que se avanza o seu dandismo, e, a maiores, unha guía de lectura de elaboración propia intitulada Algunhas claves para ler A contrafío, da que chegamos a sacar algunhas copias en papel e coa que actualmente obsequiamos a quen merca un exemplar da novela.

Na tal guía, en concreto na epígrafe “Huysmans e a literatura galega”, explicamos até que punto A contrafío foi unha “referencia para os autores pertencentes á Xeración Nós, os cales participaron da sensibilidade propia da mocidade de comezos do século XX e do seu intento de busca na literatura de corte espiritualista dunha táboa coa que salvarse do naufraxio no que afogaban no contexto da España da Restauración”; de igual modo, achéganse curiosidades e vencellos entre a obra de Huysmans e outras da literatura galega como Arredor de si (1930), de Otero Pedrayo.

Por estes motivos, convidamos a lectoras e lectores a mergullarse por vez primeira ou pola enésima nunha das obras máis relevantes da literatura europea de finais do XIX.

Morrerei outro día: a II República española na literatura francesa

/en

O pasado sábado 17 de outubro tivo lugar o coloquio entre os tradutores Xabier Ron e Isabel Soto e a autora de expresión francesa Isabelle Alonso. Foi un acto entretido e interesante, mesmo sobresaínte, no cal xurdiron conmovedoras anécdotas a eito.

Baixo o título «A II República española na literatura francesa contemporánea; o caso da novela Morrerei outro día», os tres relatores falaron do contexto no que se desenvolve a historia: os anos da II República española e o golpe de Estado que deu comezo á guerra. A conversa trenzouse a partir de moitos dos acontecementos descritos pola escritora francesa Isabelle Alonso na novela, construída a partir das vivencias do seu pai, Vicente Alonso Duch, álter ego do protagonista, Ángel Alcalá Llach. Así mesmo, a autora relatou como decorreu a vida dos republicanos que fuxiron a Francia a partir da experiencia da súa familia.

Na conversa xurdiron múltiples anécdotas recollidas na novela, como a presenza da aurora boreal que a comezos de 1938 foi posible contemplar en Barcelona, un feito real do que a autora nun principio dubidou atribuíndoo a unha fantasía do pai; ademais, incidiuse no trato dispensado nas comisarías franquistas madrileñas en función da procedencia social do interrogado (por exemplo, tras os arrestos, a saña adoito non era a mesma para un veciño de Carabanchel ca para un de Argüelles); na existencia dos campos de concentración franceses e na acollida desta parte da historia en Francia; no simbolismo para os republicanos da tumba en Colliure de Antonio Machado, a carón da cal existe unha caixa do correo á que seguen a chegar cartas cargadas de lembranzas; nos expolios patrimoniais dos exiliados; ou na modernidade da Constitución republicana de 1931 en cuestións como o voto feminino. Así mesmo, a charla integrou o relato vivencial ateigado de detalles dunha familia de fondas conviccións, tal e como se recolle na novela.

Morrerei outro día conxuga o plano histórico, o memorialista e o ficticio, dando lugar a un relato honesto e rigoroso, cargado de matices e de críticas, e aderezado ademais con toques de humor. Deste xeito, non se trata dunha crónica fría senón dunha ficción cun esqueleto histórico que se apoia na vida cotiá e en emocións como as esperanzas, as ansias de liberdade e o compromiso que espertou a República, e tamén a frustración, a ira, a derrota e a fonda dor ao ver traizoadas tantas expectativas. O resultado é unha novela conmovedora.

Por todo isto e moito máis, animamos a clubs de lectura e institutos a consideraren esta obra como eventual lectura e peza de debate, pois nela abrollan temas diversos que permiten coñecer a historia e asemade gozar da boa literatura.

 

Collins, Genlis, Rebecca e Richard Harding Davis e un tal Renaud

/en

Con outubro ás portas, chegan 5 novidades: as dúas de rigor que pasan a engrosar cada trimestre a colección principal e outras tres que sumamos dunha asentada a “Vólvese os paxaros contra as escopetas”.

Por unha banda, senllas obras de dous parentes en primeiro grao: Rebecca e Richard Harding Davis, nai e fillo.

Rebecca Harding Davis (1831-1910), foi unha autora realista cuxo legado e figura a crítica feminista comezaría a reivindicar medio século longo despois do seu pasamento. A obra en cuestión é A vida na fundición (1861; traducida do inglés por Alejandro Tobar), un texto pioneiro que rompe de raíz co entusiasta mito fundacional estadounidense é que está considerado unha das primeiras e máis equilibradas descricións da vida nas fábricas da literatura norteamericana.

En canto a Richard Harding Davis (1864-1916), estamos a falar dun dos correspondentes de guerra máis celebres de finais do século XIX e comezos do XX, que triunfou en múltiples campos e que morreu moi novo. A novela curta que seleccionamos para traer ao galego (na tradución dende o inglés de María Alonso Seisdedos) é Na néboa, unha peculiar historia detectivesca así como un exemplo de novela enigma.

En relación coas novidades de “Vólvense os paxaros contra as escopetas”, trátase de A escritora, de Madame de Genlis; A dama de Glenwith Grange, de Wilkie Collins; e, por último, O home das bonecas, do tándem de escritores galos que asinou co pseudónimo Jean-Louis Renaud. Esta última, O home das bonecas (traducida do francés por Xavier Senín), ten a particularidade de incluír as tétricas ilustracións en branco e negro do pintor e caricaturista Jean Veber (1864-1928).

Respecto a peza A dama de Glenwith Grange (trad. Alejandro Tobar), recomendámoslla a calquera que guste do persoal estilo de Wilkie Collins (1824-1889) e a quen degoxe polos melodramas; este en concreto está tinguido polo engano e o delito e destaca pola súa elegancia e pola habelencia do escritor á hora dosificar a intriga.

Para acabar, velaí A escritora (traducida do francés por Isabel Soto), narración que disfraza a experiencia persoal de Madame de Genlis (1746-1830) no mundo das letras mediante unha intriga amorosa; partindo da ironía, aborda as dificultades coas que batían as mulleres escritoras nos séculos XVIII e XIX.

Entre mañá e pasado, as novidades da colección principal sairán camiño dos domicilios das persoas subscritoras. E a próxima semana xa estarán todas dispoñibles para a compra en librarías.

Bo outono e boas lecturas.

Reimpresións de agosto

/en

Cando levanten as brétemas, a novela de Josip Mlakić que traduciu ao galego Jairo Dorado Cadilla e que publicamos en decembro de 2015, chegou hai uns días a unha terceira impresión. Por iso, moitas grazas a quen, dunha ou doutra maneira, axudou a que a obra, un cru relato da Guerra de Bosnia, funcionase entre o lectorado galego.

Tamén estes días mandamos imprimir máis exemplares de O derradeiro verán, de Ricarda Huch, novela curta que traduciu Rosa Marta Gómez Pato, moi recomendable para aqueles que gozan coa literatura epistolar e/ou coa forma de vida da alta burguesía rusa a comezos do século XX.

Nestes momentos, está no prelo a 3ª impresión de Pescador de Islandia, de Pierre Loti, un auténtico clásico da literatura francesa de finais do XIX, que segue a funcionar seis anos despois da súa saída en galego. O seu tradutor foi Xavier Senín. Coidamos que se cadra a razón polo que esta obra gusta e vende correctamente (non estaba necesariamente chamada a facelo) estea nas súas pasaxes da vida mariñeira de antano, que recordan á Galicia que foi.

Hai ademais outro par de obras que, revisadas, moi pronto mandaremos á imprenta para unha segunda edición. Talvez mesmo con novas cubertas, como no seu momento fixemos con Angel Esquire, de Edgar Wallace.

E, por suposto, en pouco máis dun mes sacaremos dúas novidades na colección principal (poida que tamén algo na colección paralela, “Vólvense os paxaros contra as escopetas”).

Boas lecturas.

 

 

© Copyright – Editorial Hugin e Munin | Aviso Legal – Política de Privacidade – Envíos, devolucións e desistencia