Balance do ano editorial 2025

Eis o balance do traballo realizado en 2025:

Comezamos cunha mención aos dous títulos comercializados en xaneiro de 2025, malia levaren depósito legal de decembro de 2024. Por unha banda, a novela de Jack London intitulada Asasinatos, S. L., traducida dende o inglés por Iago Nicolás Ballesteros, e, pola outra, Fume, de Iván Turguénev, traducida dende o ruso por Iago Fernandes López. Para saber máis sobre estas dúas obras, os seus autores, os tradutores e outras cuestións relacionadas, redactamos no seu momento a entrada «Dúas incorporacións: Iván Turguénev e Jack London», á que remitimos.

 

Os títulos de 2025

A primeiros de abril publicamos A señorita Corazóns Solitarios, do estadounidense Nathanael West, de cuxa tradución dende o inglés se encargou Ignacio Chao. Desta novela destacamos varios puntos fortes, pero sobre todo os diálogos, que cualificabamos hai uns meses como «dignos das mellores páxinas de hardboiled, sen ser este o seu xénero», así como o final, elaborado con grande enxeño tras a inclusión dun falso clímax. A outra obra do trimestre foi A honrada estafadora, unha das poucas novelas para público adulto da finesa de expresión sueca Tove Jansson, que trouxo dende a lingua orixinal Marta Dahlgren. Por iniciativa da libraría Libraida, no mes de xuño tivo lugar unha presentación da obra en Gondomar. Parte do falado plasmámolo uns días máis tarde na entrada «Apuntamentos sobre a novela A honrada estafadora».

En xullo chegaron dous grandes nomes da literatura universal. Da tradición xermanófona, E. T. A. Hoffmann, coa peza O caldeiro de ouro, traducida por Jairo Dorado Cadilla. Trátase dunha suxestiva e ambigua parábola na que todo se desata a raíz de que Anselmus, o mozo protagonista, quen vive nunha cotiandade bastante absurda, constate a irrupción do marabilloso na súa vida. Así mesmo, na tradición rusófona pescamos a Mikhaíl Bulgákov, en concreto a súa novela curta Corazón de can, un dos máis destacados relatos satíricos do século XX. Traducírona en tándem Rosana Murias e María Tolstaia.

A seguinte remesa de novidades, programada para outubro, supuxo a incorporación dunha obra quizais difícil pero magnífica do moravo Ernst Weiß, a intitulada O aristócrata Boëtius von Orlamünde. Concibida en parte como bildungsroman, aborda con acerto a decadencia aristocrática en vésperas da Gran Guerra. O seu tradutor dende o alemán orixinal foi Roberto Rivas Couce.

Acompañaría a obra de Weiß outra dun autor catalán de renome, Narcís Oller, a que leva por título A tolemia, tras resultar distinguida no V Premio Realia de Tradución. Esta narración de corte naturalista céntrase no estigma da loucura. Amais de mesturar de humor, sarcasmo, linguaxe coloquial e melodrama, acolle as teorías psicolóxicas en voga de finais do XIX. O seu tradutor foi Rafa Vilar, quen, no marco da Semana do Libro de Compostela, elaborou un discurso que reproducimos nesta ligazón.

 

Con que dous libros concluirá o ano…?

Dende o 14 de decembro, dúas novas e potentes obras están na cola de impresión de Gráficas Ulzama, a imprenta navarra coa que levamos un lustro traballando de xeito continuado (entre outras razóns, porque fan cosido para tiraxes pequenas, como son case todas as do mercado do libro en galego). Se todo vai sobre o previsto, deberiamos recibir a mercancía na segunda semana de xaneiro de 2026; se vai con algo de demora, é porque as do Nadal son datas de moitísima trasfega. En calquera caso, tan pronto como recibamos as novidades, procederemos a llelas enviar ás persoas subscritoras. Polo de agora só avanzaremos que se trata de senllas grandes novelas dunha autora italiana e mais dun autor ruso.

 

As feiras de Compostela e Pontevedra

En outubro participamos na SELIC – Semana do Libro de Compostela. Mágoa que non fose en xuño, pero sorte tivemos de que o tempo acompañase, de modo que funcionou. A praza da Quintana segue a ser un excelente lugar de encontro. Canto ás vendas, aínda que sen alardes, foron correctas. Amais, argallamos unha ben interesante mesa de debate sobre a edición de literatura traducida con editores destacados da Península Ibérica, onde se falou dos tempos que se lles conceden aos tradutores para realizar as encargas, da dependencia ou non do diñeiro público, do xeito de escolmarmos obras noutros sistemas literarios, das estruturas empresariais que mellor acaen en cada caso ou do emprego ou non da Intelixencia Artificial nos procesos de edición e tradución. Seica gustou entre o público asistente, e para nós foi un verdadeiro pracer compartir espazo con Ane Eslava (Txalaparta), Aniol Rafel (Edicions del Periscopi), Bárbara Boulhosa (Tinta da China) e Alberto Sotelo (Cuatro Lunas).

Por outra banda, decidimos repetir cun posto na Culturgal de Pontevedra, feira celebrada entre o venres 28 e o domingo 30 de novembro. Os números de vendas quedaron algo xustos, en parte porque o espazo é caro e amortizalo é unha lousa inicial que complica a xogada en tan curto espazo de tempo. No noso caso, de novo é posible afimar que foi un pouco o comido polo servido, e aínda ben. Vendemos practicamente o mesmo ca na edición anterior. Cremos, en calquera dos casos, que merece unha reflexión esa peaxe de 440 € a cambio dun espazo baleiro de 3×2 metros (o mínimo que se ofrece) por unha fin de semana. Polo demais, todo ben.

Os petiscos sonoros

Epígrafe propia merecen os chamados petiscos sonoros (adaptacións a 45 minutos de audio das novelas: A obra, de Bruno Sperani; As irmás Bunner, de Edith Wharton; e Fume, de Iván Turguénev). Artellámolos en colaboración con distintos actores e actrices de dobraxe, sobre versións ad hoc realizadas por cada un dos tradutores das obras ao galego e co apoio das direccións tanto da SELIC coma da CULTURGAL. Só temos palabras de gratitude e recoñecemento para quen contribuíu a sacalos adiante e para quen tan ben os interpretou: Manuel Arca, Charo Pena, Isabel Vallejo, Melania Cruz, Monti Castiñeiras, Montse Davila, Gabri Fuentes e Iago Fernandes.

En principio, parece que se gravaron en audio. Se é posible ofrecelos cunha calidade suficiente (sen o balbordo de fondo característico das feiras), farémolo.

 

O terceiro caderno de agasallo

Ao par de cadernos conmemorativos que fixeramos en 2024, sumamos un terceiro, que de novo lles regalamos ás lectoras e lectores que nos mercaron libros, tanto na SELIC coma na Culturgal, e que así mesmo lles enviamos ás persoas subscritoras na máis recente entrega de novidades.

Coma en ocasións anteriores, a impresión destes novos cadernos fixémola en Santiago de Compostela, coa cooperativa Sacauntos, que tamén imprimiu unhas faixas para determinados títulos de fondo.

 

2025, ano de Premio Realia

A V edición do Premio Realia de Tradución Literaria foi un éxito. Presentáronse un total de dez traducións inéditas, traídas dende seis linguas distintas. E gañou, como xa apuntamos, A tolemia, do catalán Narcís Oller, vertida ao galego por Rafa Vilar. O galardón ten periodicidade bianual, polo que a seguinte edición será en 2027. Animamos a tradutoras e tradutores a comezar a traballar xa en propostas de tradución, que sempre lemos co máximo rigor.

 

XXIII Premio Plácido Castro de Tradución

A novela A herdanza Ferramonti, de Gaetano Carlo Chelli, traducida do italiano por Isabel Soto, foi distinguida este ano co Premio Plácido Castro de Tradución ao mellor libro traducido de 2024, o cal de novo foi un motivo de ledicia. Esta obra é a décima que Soto traduciu directamente dende o italiano para Hugin e Munin, e a segunda coa que acada o tal galardón; tras Fosca, de Igino Ugo Tarchetti, publicada en 2016. De estética verista, A herdanza Ferramonti retrata con precisión os esforzos de pequenos empresarios e burócratas por se enriquecer e lograr o ascenso social. De feito, convén salientar que o libro se publicou en 1883, é dicir, ao tempo que saltaba á esfera pública o soado escándalo da Banca Romana, isto é, o primeiro gran caso de corrupción político-financeira en Italia.

O discurso da tradutora no acto de entrega do premio pode lerse íntegro na páxina da Fundación Plácido Castro.

2025 foi para Soto un ano especialmente destacado, pois xa en abril, no Salón do Libro de Pontevedra, recibira unha homenaxe a canda o tamén tradutor Xavier Senín pola súa traxectoria. Por primeira vez, o Salón decidiu homenaxear a figura duns tradutores literarios. A laudatio, por certo, fíxollela Ánxeles Roca, quen cumpriu coa encomenda co máximo rigor e profesionalidade.

 

Os libros que virán

Sen saír da liña habitual, velaquí unhas poucas pinceladas do que está por chegar, sen citar títulos nin nomes concretos: xa contamos cos dereitos de publicación en galego dunha estupenda obra dunha autora francesa contemporánea de renome. Tamén está en proceso a tradución dunha novela curta dun escritor nórdico galardoado co Nobel na primeira metade do século XX. Así mesmo, encargamos a tradución de boas novelas escritas por autoras estadounidenses e británicas. E, ou ben en 2026 ou xa en 2027, sacaremos algo máis tamén do ruso. O resto, que é moito, de momento gardámolo para nós.

 

Os recordatorios de cada ano

En primeiro lugar, queremos destacar que a nosa independencia respecto dos cartos públicos segue a ser total. Proba disto é que o 90 % das obras presentes no noso catálogo están sufragadas integramente por nós, sen axudas nin inxerencias, nin directas nin indirectas nin encubertas.

En segundo lugar, un recordatorio derivado: se podemos falar de independencia económica respecto da Administración, é grazas, sobre todo, ao apoio das persoas subscritoras. Tan certo é que temos unhas vendas modestas nas canles comerciais convencionais (aínda que estables e cun crecemento lento pero continuado, con cada vez máis librarías aliadas) coma que sen o apoio financeiro do centenar de socios e socias non habería un catálogo nin remotamente parecido ao actual. E nin que dicir ten que non poderiamos seguir encargando traducións a profesionais externos.

De aí este dato orientado aos potenciais subscritores: dende 2011, a modalidade de subscrición estándar mantense sen cambios (non aplicamos en ningún exercicio sequera a suba do IPC), pese ao desbocado aumento do custo da vida, e implica a entrega a domicilio de 8 novos títulos cada ano a razón de 116 euros. Quen poida e aínda non o fixese, que por favor considere a posibilidade de subscribirse, ou a posibilidade de regalar unha subscrición.

 

Moitas grazas, boas lecturas e próspero 2026!