Boa literatura vasca traducida ao galego

A partir da escolma realizada por Beñat Sarasola no artigo intitulado «Literatura en euskera: lo que no hay (y lo que hay) en castellano», incluído no número de xuño da revista dixital CTXT, pareceunos que podería resultar interesante comprobar que autores e autoras vascos mencionados por el teñen a día de hoxe obra traducida en galego.

Vaian primeiro as palabras que Sarasola lles dedica a Harkaitz Cano e Uxue Alberdi, con senllas novelas no noso catálogo. Verbo do primeiro, o articulista expresa o seguinte:

«Pese a que para o lector en español son Elorriaga e Uribe os escritores máis coñecidos en éuscaro de entre os nados nos setenta, no País Vasco o escritor máis influente e laureado é, sen dúbida, Harkaitz Cano. Autor dunha extensa obra, foi un dos membros máis destacados do grupo literario Lubaki (Trincheira) nos noventa (tamén o integraron Xabier Gantzarain, Ander Izagirre e Asier Serrano, entre outros). Esta foi a primeira plataforma literaria importante desa xeración. Non obstante, Cano non acadou, até o de agora, en España o recoñecemento que ten no País Vasco. A meirande parte da súa obra está traducida ao castelán, e a súa obra narrativa máis importante, amais, nunha grande editorial como Seix Barral. En 2004 editáronlle Jazz y Alaska en la misma frase (Beluna Jazz, no orixinal éuscaro), engaiolante novela escrita sendo aínda universitario (o orixinal é de 1996), e despois publicaron tres libros máis, entre os que salientaría Twist (tradución ao español de Gerardo Markuleta), novela que foi traducida tamén ao búlgaro, ao inglés e ao italiano».

De Cano, trouxeramos a finais de 2013 a novela Pasaia blues (traducida por Isaac Xubín), que reimprimimos aínda non hai moito, como explicabamos nesta entrada do pasado mes de febreiro. Tamén súa, é posible ler en lingua galega unha peza de literatura infantil, A orquestra terrestre (Xerais, 2017), e mais o cómic A consulta. Os derradeiros días de Santi Brouard, ilustrado por Adur e publicado por Demo Editorial en 2020.

Por outra banda, de Uxue Alberdi dise o seguinte:

«O novo proxecto editorial de Consonni, que consiste en traducir ao castelán autoras que escriben en éuscaro, tamén está ofrecendo a súa oportunidade a textos en éuscaro para que poidan atopar novos lectores fóra do País Vasco. O primeiro libro editado foi Jenisjoplin (tradución ao español de Irati Majuelo) de Uxue Alberdi, que suscitou un interese máis ca notable…».

De Alberdi, é posible ler en galego dende comezos de 2018 a novela O xogo das cadeiras, novamente na tradución de Xubín. Tamén dela, está en galego unha obra destinada ao público infantil, Cando sexades pequenos, ilustrada por Aitziber Akerreta e publicada por Kalandraka en 2013.

A continuación queda a listaxe de escritores mencionados, sen distinción entre narradores, poetas ou ensaístas. En gris, quen aínda non conta con obra traducida ao galego (que nos conste; puido escaparnos algún, claro); en redonda e cor vermella, quen si; aínda que claramente son os menos, inclúense neste último grupo aqueles autores e autoras con obra publicada en revistas literarias, antoloxías e formatos exclusivamente dixitais:

Bernardo Atxaga

Juan Garzia

Koldo Izagirre

Edorta Jimenez

Anjel Lertxundi

Pello Lizarralde

Xabier Montoia

Lourdes Oñederra

Ramón Saizarbitoria

Joseba Sarrionandia

Arantxa Urretabizkai

Unai Elorriaga

Kirmen Uribe

Iban Zaldua

Jokin Muñoz

Miren Agur Meabe

Iñigo Aranbarri

Itxaro Borda

Ion Alonso

Aingeru Epaltza

Rikardo Arregi Diaz de Heredia

Jose Luis Otamendi

Xabier Gantzarain

Ander Izagirre

Asier Serrano

Mikel Peruarena

Ixiar Rozas

Irati Jimenez

Irati Elorrieta

Eider Rodríguez

Katixa Agirre

Karmele Jaio

Amets Arzallus e Ibrahima Balde

Leire Bilbao

Angel Erro

Jon Gerediaga

Castillo Suarez

Alaine Agirre

Miren Amuriza

Danele Sarriugarte

Uxue Apaolaza

Jon Benito